Rating Programów MBA 2008
18 czerwca 2008 r. w siedzibie warszawskiej Centrali BRE Banku odbył się III Ogólnopolski Zjazd Dyrektorów Programów MBA. Jego organizatorem było Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej FORUM.
W programie spotkania przewidziano także wykład i panel dyskusyjny nt. Edukacja menedżerska – kształcenie dla przywództwa. Wykład wprowadzający wygłosił prof. Piotr Płoszajski. W panelu wzięli udział Anna Kozińska (Dyrektor Departamentu Zarządzania Kadrami BRE Banku SA), prof. Alojzy Nowak (Dziekan Wydziały Zarządzania UW), prof. Witold Orłowski (Dyrektor Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej), Jacek Socha (Wiceprezes PricewaterhouseCoopers w Polsce), Krzysztof Gerlach (dyrektor Departamentu Bankowości Małych i Średnich Przedsiębiorstw, BRE Bank- słuchacz Wewnętrznego Programu BREmba).
Na Zjeździe ogłoszono wyniki II edycji ratingu programów MBA. Dyplomy wręczali prof. Janina Jóźwiak, prezes Stowarzyszenia Edukacji Menedżerskiej FORUM i prof. Włodzimierz Siwiński, przewodniczący Kapituły Ratingu Programów MBA.
Projekt rMBA zainicjowało i przeprowadziło Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej FORUM. Partnerem Głównym obu edycji projektu był BRE Bank SA, zaś Patronem Medialnym II edycji – Dziennik.
Do drugiej edycji ratingu przystąpiono na początku 2008 r. Powołano nowy zespół ekspertów – jego przewodniczącym został prof. dr hab. Piotr Jędrzejowicz. Celem tej edycji było przeprowadzenie, w oparciu o udoskonaloną metodologię i narzędzia badawcze, oceny programów, a następnie ich kwalifikacja do klas ratingowych. Głównym narzędziem oceny, podobnie jak w pierwszej edycji projektu, była ankieta skierowana do dyrektorów programów MBA.
Punktem wyjścia była aktualizacja bazy programów, bo w tym segmencie rynku dużo się dzieje. Powstają nowe programy, dochodzi do łączenia programów prowadzonych w ramach tej samej uczelni, niektóre – którym nie udało się pozyskać kandydatów, znikają z rynku. Są też takie programy, które prowadziły nabór kandydatów w sposób ciągły, a z powodu zmiany partnera zaprzestały – na jakiś czas – rekrutacji i kształcenia.
Uzupełnieniem dla danych podstawowych (z dyrektorskich ankiet) stały się opinie absolwentów i pracodawców o programach MBA. Sam fakt uczestnictwa, w różnej skali, interesariuszy w projekcie jest już znaczący, a ich opinie i oceny potwierdzały, w większości, użyteczność tych studiów w karierze zawodowej.
Nadesłane informacje o programach weryfikowano w oparciu o zgromadzone wcześniej dane (w bazach SEM Forum), dane upowszechniane na stronach internetowych programów i inne, z ogólnodostępnych (i nie tylko) statystyk i publikacji.
Podobnie jak w I edycji poddano ocenie następujące cechy programów:
a. instytucjonalizacja, na którą składają się:
- dojrzałość instytucjonalna programu
- umiędzynarodowienie programu
b. rekrutacja, na którą składają się:
- stawiane kandydatom wymagania rekrutacyjne
- przebieg procesu rekrutacji
c. kształcenie, na które składają się:
- program kształcenia
- sposób realizacji programu kształcenia
d. kariery absolwentów, na które składają się:
- awans zawodowy absolwentów
- budowanie wspólnoty absolwentów
e. udział absolwentów i pracodawców w procesie oceny
- liczba absolwentów respondentów oraz firmy, w których są zatrudnieni
- liczba pracodawców respondentów oraz status firm
Przy ocenie tych cech brano pod uwagę m.in. następujące kryteria:
- dojrzałość instytucjonalna programu: posiadane przez program i szkołę akredytacje, osiągnięcia w rankingach, rangę dyplomu, ciągłość programu, rangę partnera zagranicznego, instytucje współpracujące przy organizacji i prowadzeniu programu
- umiędzynarodowienie programu: struktura słuchaczy, partnerzy programu, nadzór jakościowy, struktura wykładowców, język wykładowy, sposób konstruowania programów, posiadane certyfikaty, rodzaj wydawanego dyplomu
- stawiane kandydatom wymagania rekrutacyjne i procedury rekrutacyjne: rodzaj dyplom, rozmowa kwalifikacyjna – czy była, staż pracy, testy, egzaminy i inne
- efekty procesu rekrutacji: struktura słuchaczy programu, selektywność, średni staż zawodowy słuchaczy, udział pracodawców i środków pomocowych w finansowaniu programu
- program kształcenia: język programu , warunki zaliczenia programu, praca dyplomowa, egzamin końcowy, profil programu, wymiar godzinowy treści kształcenia, struktura programu
- sposób realizacji programu kształcenia: metody prowadzenia zajęć, warunki ułatwiające studiowanie, wykładowcy programu, kontrola jakości programu, rozwój programu, stosowane procedury oceny szkoły i programu, relacje programu i instytucji prowadzącej program, doświadczenie dydaktyczne i menedżerskie dyrektora programu
- awans zawodowy absolwentów: stanowiska zajmowane przez absolwentów programu, wzrost zarobków absolwentów związany z ukończeniem programu
- budowanie wspólnoty absolwentów: kontakt absolwentów z programem, stowarzyszenie absolwentów programu, ogólnopolskie stowarzyszenia absolwentów MBA, sieć kontaktów absolwentów programu
- udział absolwentów w procesie oceny: liczba absolwentów, którzy odpowiedzieli na pytania ankiety, miejsce zatrudnienia wskazanych przez program absolwentów
- udział pracodawców w procesie oceny: liczba pracodawców, którzy odpowiedzieli na pytania ankiety, pozycja i znaczenie firm wskazanych przez program.
Oceny punktowej dla poszczególnych kategorii dokonał panel ekspertów Stowarzyszenia Edukacji Menedżerskiej FORUM opierając się na nadesłanych kwestionariuszach i posługując się formularzem oceny. Formularze oceny są narzędziem pomocniczym, w którym eksperci wpisują zaobserwowane mocne i słabe strony ocenianego programu. Stanowiły one przesłankę do przyznawania punktów w ramach każdej spośród ocenianych kategorii. Oceny panelu ekspertów zatwierdziła Kapituła Ratingu 2008.
Przyznane programom oceny punktowe pozwoliły na ich przyporządkowanie do klas ratingowych. I tak uzyskanie przez program nie mniej niż 87,5% możliwych do zdobycia punktów kwalifikował do klasy mistrzowskiej. Uzyskanie nie mniej niż 75% możliwych do zdobycia punktów kwalifikowało program do klasy profesjonalnej. Uzyskanie nie mniej niż 62,5% punktów dawało miejsce w klasie standardowej. Wreszcie uzyskanie przez program nie mniej niż 50% możliwych punktów kwalifikuje go do klasy aspirującej. Odrębną klasę stanowią programy obiecujące, które nie mają jeszcze absolwentów lub mają tylko jeden ich rocznik. Programy takie muszą jednak spełnić wymagania jakościowe w zakresie instytucjonalizacji, rekrutacji, programu i procesu nauczania.
W bieżącej edycji do procedury ratingu przystapiło 35 programów. Do klas ratingowych zakwalifikowano 34. Łącznie 16 programów MBA pozostało poza klasami ratingowymi (jeden, który się nie zakwalifikował i 15, które nie zdecydowały się lub – z powodu reorganizacji – nie mogły przystąpić do procedury oceny).